Thạch sùng và thằn lằn là hai loài bò sát phổ biến xuất hiện gần gũi trong cuộc sống hàng ngày, nhưng bạn đã biết cách phân biệt chính xác chúng chưa? Thạch sùng và thằn lằn có khác nhau không? Từ hình dạng, tiếng kêu đến thói quen sinh hoạt, mỗi loài mang nét đặc trưng riêng biệt thú vị. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết để không nhầm lẫn và biết cách đối xử phù hợp với “bạn đồng hành” bò sát này nhé!
Thạch sùng là con gì?
Thạch sùng, tên khoa học Hemidactylus frenatus, là loài bò sát thuộc họ Tắc kè, thường gặp trong các gia đình ở vùng nhiệt đới. Chúng sở hữu thân hình nhỏ nhắn, chiều dài cơ thể khoảng 7–15cm, da mỏng và có vảy nhỏ, thường có màu xám nhạt hoặc nâu xám, giúp dễ ngụy trang trên các bề mặt tường.
Đặc điểm nổi bật của thạch sùng bao gồm:
- Mắt to, không có mí, đồng tử dọc và rất nhạy với ánh sáng
- Ngón chân có đệm dính, giúp bám chắc vào tường và trần nhà
- Đuôi dài, có khả năng tự rụng khi bị tấn công để đánh lạc hướng kẻ thù
- Phát ra tiếng kêu “tạch tạch” đặc trưng, đặc biệt vào ban đêm
Thạch sùng hoạt động chủ yếu về đêm, rất nhanh nhẹn và có khả năng leo trèo linh hoạt. Chúng thường ẩn nấp ở các góc khuất trong nhà, góp phần tiêu diệt côn trùng như muỗi, ruồi, kiến… nên được coi là “người bạn thầm lặng” trong việc bảo vệ môi trường sống của con người.
Con thằn lằn là con gì?
Thằn lằn là loài bò sát quen thuộc, thường xuất hiện ở vùng quê lẫn thành thị. Chúng có thân hình nhỏ nhắn, mình dẹt, da phủ vảy mịn và thường mang màu nâu xám hoặc lốm đốm để dễ hòa lẫn vào môi trường. Chiều dài cơ thể trung bình từ 10–20cm tùy loài.
Một trong những đặc điểm đáng chú ý nhất ở thằn lằn là khả năng tự rụng đuôi khi bị kẻ thù tấn công – phần đuôi sẽ giãy giụa để đánh lạc hướng, giúp chúng thoát thân nhanh chóng. Ngoài ra, với bốn chân khỏe khoắn và các ngón bám chắc, thằn lằn có thể bò leo nhanh trên tường, cây cối hay vách đá.
Thằn lằn hoạt động chủ yếu vào ban ngày, thích tắm nắng và thường bắt côn trùng làm thức ăn. Dù hình dáng có phần giống thạch sùng hay tắc kè, nhưng thằn lằn ít khi phát ra tiếng động và sống ẩn dật hơn. Sự hiện diện của thằn lằn trong sân vườn thường được xem là dấu hiệu của một hệ sinh thái cân bằng.
So sánh thạch sùng và thằn lằn có khác nhau không?
Thạch sùng và thằn lằn đều là loài bò sát phổ biến, thường xuất hiện quanh nhà và trong tự nhiên. Tuy nhiên, hai loài này có nhiều điểm khác biệt rõ nét về hình dáng, đặc tính sinh học cũng như cách sống. Việc nhận biết chính xác giúp người nuôi hoặc người quan sát có cái nhìn đúng đắn hơn về từng loài.
Hình dáng và kích thước
Thạch sùng thường có thân mình mập mạp hơn, da trơn bóng với các vảy nhỏ li ti, đuôi dày và đầu to tròn. Ngược lại, thằn lằn sở hữu thân hình dẹt hơn, da thô ráp hơn với vảy lớn, đuôi thon dài và đầu nhỏ hơn.
Tiếng kêu và hành vi
Thạch sùng phát ra tiếng kêu đặc trưng, vang và có thể nghe rõ trong đêm, thường dùng để giao tiếp hoặc cảnh báo. Trong khi đó, thằn lằn rất ít khi phát ra âm thanh và hành động cũng thận trọng, kín đáo hơn.
Khả năng bám và leo trèo
Thạch sùng có các đầu ngón chân với màng dính đặc biệt giúp chúng bám trên bề mặt phẳng như tường, kính dễ dàng. Thằn lằn tuy cũng leo trèo tốt nhưng không có lớp đệm dính này, thường bám trên các bề mặt thô ráp hơn.
Thói quen sinh hoạt
Thạch sùng thường hoạt động về đêm và ưa môi trường ấm áp, ẩm thấp, còn thằn lằn thường hoạt động ban ngày, thích tắm nắng và thường sống ở nơi khô ráo, thoáng mát hơn.
Vì sao nhà có nhiều thằn lằn?
Thằn lằn thường xuất hiện nhiều trong các ngôi nhà, đặc biệt là những nơi có không gian yên tĩnh và ấm áp. Hiểu rõ nguyên nhân khiến thằn lằn tập trung đông đúc giúp bạn có cách xử lý hiệu quả hoặc tận dụng lợi ích từ sự có mặt của chúng.
Môi trường sống thích hợp
Thằn lằn ưa thích những nơi có nhiệt độ vừa phải, ít bị quấy rầy và có nhiều góc khuất như gầm bàn, khe tường hay các khu vực ẩm thấp. Nhà ở tạo điều kiện thuận lợi về nhiệt độ và nơi trú ẩn an toàn cho chúng.
Nguồn thức ăn dồi dào
Nhà thường có nhiều côn trùng nhỏ như muỗi, gián, kiến – đây chính là nguồn thức ăn chính của thằn lằn. Việc cung cấp thức ăn sẵn có khiến thằn lằn dễ dàng sinh sống và phát triển trong khu vực nhà bạn.
Thiếu thiên địch tự nhiên
Trong môi trường nhà ở, các loài thiên địch của thằn lằn như chim, rắn hoặc các loài động vật săn mồi khác thường không xuất hiện hoặc ít đi. Điều này giúp thằn lằn sinh sống lâu dài mà ít bị đe dọa.
Đặc điểm sinh sản nhanh
Thằn lằn có khả năng sinh sản nhanh và nhiều lứa trong năm. Khi môi trường sống và nguồn thức ăn thuận lợi, chúng sẽ nhân số lượng nhanh chóng, tạo thành đàn đông trong nhà.
Thằn lằn có độc không?
Nhiều người thắc mắc liệu thằn lằn có gây hại hoặc có độc tố ảnh hưởng đến con người hay không. Hiểu đúng về đặc điểm sinh học của thằn lằn giúp bạn yên tâm hơn khi gặp hoặc nuôi loài vật này.
Thằn lằn không có độc tố nguy hiểm
Theo các nghiên cứu và quan sát, đa số các loài thằn lằn phổ biến tại Việt Nam không có tuyến độc như rắn hay một số loài bò sát khác. Chúng không tiết ra độc tố gây hại cho con người, nên bạn không cần lo lắng về việc bị thằn lằn cắn độc.
Một số loài thằn lằn có thể gây kích ứng nhẹ
Dù không độc, một số loài thằn lằn có thể mang vi khuẩn trên cơ thể hoặc tiết dịch gây kích ứng nhẹ nếu bị cắn hoặc tiếp xúc trực tiếp. Tuy nhiên, vết cắn thằn lằn thường rất nhỏ, không gây nguy hiểm nghiêm trọng mà chỉ tạo cảm giác khó chịu tạm thời.
Thằn lằn không chủ động tấn công người
Thằn lằn là loài sinh vật hiền lành, chúng thường tránh xa con người và chỉ cắn khi bị đe dọa hoặc bắt giữ. Do đó, nguy cơ bị thằn lằn gây hại trong sinh hoạt hàng ngày là rất thấp.
Kết luận
Thạch sùng và thằn lằn dù có ngoại hình tương đồng và sống gần gũi với con người nhưng thực tế sở hữu nhiều điểm khác biệt đáng chú ý về hình dáng, hành vi và môi trường sống. Hiểu rõ những nét đặc trưng này không chỉ giúp bạn nhận biết chính xác mà còn có thể tận dụng lợi ích mà mỗi loài mang lại, chẳng hạn như kiểm soát côn trùng trong nhà. Hy vọng qua bài viết, bạn đã có cái nhìn toàn diện hơn về thạch sùng và thằn lằn để luôn sống hòa hợp với thiên nhiên xung quanh mình.
